Wieś ta w źródłach historycznych pojawia się dopiero w drugiej połowie XIV wieku. Po raz pierwszy odnotowano ją przy występującym w latach 1376 – 1384 kapelanie dzierzgowskim Januszu, przy którym zaznaczono, że jest bratam Żyry z Mękarzowa. Kim był ów Żyra trudno powiedzieć , zapewne jednym ze współwłaścicieli tej osady, których wtedy było sporo. Inne bowiem przekazy z lat 1384 – 1399 jako dziedziców Mękarzowa wymieniają Staszka, Bartłomieja, Piotra, Mikołaja Osowskiego, posiadającego tam między innym jedną trzecią gaju, Krystyna ze Stradowa oraz Małgorzatę. Prawdopodobnie część z wymienionych osób stanowiło rodzeństwo, dziedzicząc tam po kilka łanów.

Figurka św. Floriana w Mękarzowie

Z początkiem następnego wieku jako dziedzice Mękarzowa występują Jaśko Mączka (1416) i Andrzej (1421) wraz z ojcem Czerą z Radkowa. W drugiej natomiast połowie tego stulecia właścicielami wsi byli także znani tylko z imienia Stanisław i Mikołaj. Synem lub wnukiem jednego z nich mógł być Jan z Mękarzowa występujący w jednym z dokumentów z 1501 roku. Tamtejsza szlachta znana była z tego, że sama prowadziła gospodarstwa rolne. Trudno się temu dziwić, skoro niektóre z nich były zaledwie półłanowe.

Wśród siedemnastowiecznych właścicieli Mękarzowa spotyka się między innymi Łachowskich, Soleckich, Żelisławskich, Szczepańskich, Zagórowscy i Mirowskich, a także Mrownickich, którzy z końcem XVI lub w początkach XVII wieku od nazwy wsi nazwali się Mękarskimi. W wieku XVIII gospodarowali tam m.in. Zakrzewscy i Lgoccy.

Figurka św. Jana Nepomucena

Ostatnimi właścicielami majątku w Mękarzowie byli od roku 1895 Glinkowie. Rodzina ta w czasie II wojny światowej doznała szczególnych cierpień. W obozach koncentracyjnych zginęli Zygmunt Glinka, głowa rodu, znany działacz ziemiański i katolicki oraz jego syn. Żona Zygmunta Zofia zginęła w powstaniu warszawskim. Obóz przeżyła natomiast ich córka Agnieszka Glinczanka, znana po wojnie tłumaczka literatury w języku angielskim.

W zabytkowym murowanym dworze Glinków, przebudowanym w XIX wieku, po ostatniej wojnie znajdowała się szkoła. Obiekt ten gmina przekazała w użytkowanie Stowarzyszeniu Św. Brata Alberta, które zorganizowało tam dom dla osób starszych i bezdomnych.

Dawny dwór otacza zabytkowy park z XVII wieku, przekomponowany w pierwszej połowie XIX oraz na przełomie XIX i XX wieku. Park liczy ponad 2 ha powierzchni.

Dworek w Mękarzowie

W drugiej połowie XIX wieku grunty folwarczne obejmowały 1682 morgi. Nieużytków natomiast we wsi wykazano aż 841 mórg. Cały zaś obszar wsi wynosił 2123 morgi. Istniał tam też młyn wodny należący do właścicieli. Gospodarstw chłopskich było wtedy 22.

W roku 1938 wieś liczyła 446 mieszkańców i 46 domów, a w 2005 roku, w 103 domach było ich 236.

Mękarzów obejmuje nieco ponad 1079 ha, z czego grunty orne obejmują prawie 372 ha, użytki zielone 160,6 ha, lasy 467,3 ha, a pozostałe grunty prawie 80 ha.

 

Źródło:

  1. Słownik Geograficzno-Historyczny Powiatu Włoszczowskiego, praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Janaczka, Włoszczowa 2005.