INSTRUKCJA ZGŁOSZENIA ZDARZENIA
Szybkość przyjęcia zgłoszenia zależy od wielu czynników, w tym również od sposobu w jaki zgłaszamy konkretne zagrożenie. Dlatego bardzo ważne jest, aby w pełni współpracować z operatorem numeru alarmowego i udzielać tylko istotnych dla niego informacji.
Operatorzy przekażą drogą elektroniczną, wszystkie zebrane o zdarzeniu informacje do odpowiednich dyspozytorów ratownictwa medycznego, Państwowej Straży Pożarnej i Policji, którzy decydują o zaangażowaniu odpowiednich jednostek.
Jak powinno wyglądać prawidłowe zgłoszenie sytuacji alarmowej?
Miejsce rozmowy powinno znajdować się w pobliżu zdarzenia i umożliwiać przeprowadzenie spokojnej rozmowy, nie narażając na niebezpieczeństwo osoby zgłaszającej (odsuń się od źródeł hałasu, stań tak, aby mieć dobry zasięg sieci telekomunikacyjnej, w bezpiecznym dla Ciebie miejscu). Jeśli to możliwe, zgłoszenie powinno być wykonywane przez osobę będącą bezpośrednim świadkiem zdarzenia.
Powiadom pozostałych świadków zdarzenia o tym, że łączysz się z numerem alarmowym 112, tak aby nie dublowali Twojego zgłoszenia.
Po wybraniu numeru alarmowego 112, cierpliwie czekaj na zgłoszenie się operatora, i wykorzystaj czas oczekiwania na zorientowanie się w dokładnym adresie zdarzenia. Nie rozłączaj się w trakcie czekania, kolejka zgłoszeń jest w pełni automatyczna i kolejne połączenie nie przyspieszy podjęcia rozmowy przez operatora numerów alarmowych.
Po zgłoszeniu się operatora bardzo krótko opisz zdarzenie, które chcesz zgłosić – opis ten pozwoli na odróżnienie Twojego wezwania od przypadkowego połączenia niezwiązanego z zagrożeniem życia, zdrowia lub mienia.
Odpowiadaj na pytania operatora – kolejność zadawanych pytań nie jest przypadkowa, a ich treść jest niezbędna do pozyskania kluczowych informacji dla służb ratunkowych:
Podaj dokładny adres lub sposób dotarcia na miejsce zdarzenia, jeśli to możliwe zaczynając od gminy lub powiatu, w którym się znajdujesz.
Udziel dodatkowych informacji, o które poprosi Cię operator.
Podaj swoje dane tak, aby służby mogły się z Tobą skontaktować w wypadku zaistnienia jakichkolwiek niejasności.
Nie rozłączaj się do czasu wyraźnego potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia – w przypadku przedwczesnego zerwania połączenia operator oddzwoni do Ciebie, co może wydłużyć czas obsługi zdarzenia.
Po zakończonej rozmowie staraj się nie korzystać ze swojego telefonu, aby umożliwić służbom oddzwonienie do Ciebie w celu pozyskania dodatkowych informacji.
W przypadku zmiany sytuacji już po dokonaniu zgłoszenia, niezwłocznie poinformuj o tym operatora numerów alarmowych w Centrum Powiadamiania Ratunkowego.
Dyspozytor pogotowia ratunkowego już sam powiadomi inne służby ratownicze potrzebne na miejscu zdarzenia (Straż Pożarna, Policja).
UWAGA!
Należy przypomnieć, że każdy z nas ma obowiązek zareagowania na sytuację kryzysową w której zagrożone jest zdrowie kub życie innych ludzi.
Czasem wystarczy tylko powiadomić telefonicznie odpowiednie służby, aby uratować innym ich zdrowie lub życie.
Dzwoniąc na numery telefonu alarmowego, korzystasz z bezpłatnego połączenia.
UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ
Nie zwlekaj z udzieleniem pierwszej pomocy, ponieważ często sekundy decydują o ludzkim życiu. Zachowaj spokój. Jeżeli nie wiesz, jak sobie poradzić, od razu wezwij pomoc.
Samodzielne podjęcie się resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO ) nie jest trudne, ale wciąż wiele osób obawia się tej czynności. Może wynikać to zarówno z niewiedzy, jak i obawy przed uszkodzeniem poszkodowanego, np. połamania żeber. Jak prawidłowo wykonać RKO?
A. OCEŃ BEZPIECZEŃSTWO
Zgodnie z zasadą „dobry ratownik, to żywy ratownik” bezpieczna powinna być przede wszystkim osoba podejmująca czynności ratunkowe. Jeśli masz przy sobie apteczkę, załóż rękawiczki. Jeśli nie, użyj np. folii spożywczej. Jest to szczególnie ważne, gdy mamy do czynienia z krwią. Oprócz tego zadbaj oczywiście o bezpieczeństwo poszkodowanego, miejsca oraz świadków zdarzenia.
B. OCEŃ PRZYTOMNOŚĆ
Lekko potrząśnij poszkodowanego za barki i zapytaj: „Czy wszystko w porządku? Czy może Pan/Pani otworzyć oczy?”. Jeśli zareaguje, to pozostaw go w zastanej pozycji, dowiedz się, co się stało i jak się czuje. Regularnie powtarzaj ocenę poszkodowanego, a jeśli zaistnieje taka potrzeba, wołaj o pomoc. W przypadku, gdy osoba jest nieprzytomna, przystąp do udrażniania dróg oddechowych.
C. UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE
W tym celu ułóż poszkodowanego na plecach, w miarę możliwości na równej powierzchni. Połóż dłoń na jego czole i odchyl głowę do tyłu, palcami drugiej ręki dotknij żuchwę i podnieś ją, jeśli w ustach jest ciało obce (np. ziemia) usuń je.
D. OCEŃ ODDECH
Przyłóż policzek do ust poszkodowanego i skieruj wzrok w stronę jego klatki piersiowej. Przez 10 sekund patrz, słuchaj i staraj się wyczuć obecność prawidłowego oddechu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących prawidłowego oddechu działaj tak, jakby był nieprawidłowy. W przypadku wątpliwości, czy oddech jest poprawny, przygotuj się do RKO.
Jeżeli oddechy są prawidłowe, ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (bocznej ustalonej).
E. ZADZWOŃ POD NR 112 LUB 999
Poszkodowany nie reaguje i nie oddycha? Zadzwoń po pomoc lub poproś o to kogoś innego. Jeśli wokół Ciebie znajduje się tłum ludzi, wskaż konkretną osobę, by wezwała zespół ratownictwa medycznego.
F. MASAŻ ZEWNĘTRZNY SERCA (30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ)
Uklęknij obok poszkodowanego i połóż nadgarstek na środku jego klatki piersiowej – w dolnej połowie mostka. Na nadgarstku umieść nadgarstek drugiej ręki i zwróć uwagę, czy nie naciskasz na żebra poszkodowanego.
Wyprostuj ramiona i zacznij uciskać klatkę piersiową na głębokość około 5 cm (nie głębiej).
Uciśnięcia powtórz 30 razy z częstością 100-120 na minutę. Pamiętaj także o równym czasie uciśnięcia i relaksacji.
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi możesz wykonywać same uciśnięcia, bez oddechów ratowniczych. Nie możesz ich jednak przerwać aż do przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
G. ODDECHY RATOWNICZE ( 2 ODDECHY)
Wykonanie oddechów ratowniczych zacznij od udrożnienia dróg oddechowych.
Następnie zaciśnij skrzydełka nosa, weź normalny oddech i obejmij wargami usta poszkodowanego. Dmuchaj dopóki nie uniesie się klatka piersiowa, ale nie dłużej niż około 1 sekundy.
Powtórz wdech po opadnięciu klatki piersiowej.
Tuż po 2 oddechach ratowniczych przejdź ponownie do 30 uciśnięć klatki piersiowej i kontynuuj 30:2 aż do przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
RKO może być wyczerpujące, dlatego warto mieć obok siebie osobę, z którą zmienisz się podczas resuscytacji. Zmian dokonuj tak, by między uciśnięciami klatki piersiowej a oddechami ratowniczymi nie minęło więcej niż 10 sekund.
Resuscytację kontynuujemy do czasu, gdy:
• przybędą wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania,
• ulegniesz wyczerpaniu,
• grozi Ci niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia,
• poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać, jeśli w dalszym ciągu jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji
bezpiecznej.
UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY DZIECKU
Usuń z dróg oddechowych widoczne ciała obce i zanieczyszczenia oraz udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy do tyłu i wysunięcie żuchwy do przodu.
Przez 10 sekund sprawdzaj oddech.
Wykonaj najpierw 5 oddechów ratowniczych.
Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji: 15 uciśnięć klatki piersiowej (ułóż nadgarstek jednej ręki w dolnej połowie mostka, unieś palce, aby upewnić się, że nie uciskasz żeber) i 2 oddechy ratownicze.
Jeśli nie masz przeszkolenia w udzielaniu pierwszej pomocy dzieciom, używaj sekwencji postępowania, jak u osób dorosłych, ponieważ jeśli nie podejmiesz żadnych działań, szansa na przeżycie dziecka będzie niewielka.
U małych dzieci wykonuj oddechy ratownicze, obejmując swoimi ustami jednocześnie nos i usta dziecka, uciskanie klatki piersiowej u niemowląt wykonuj opuszkami 2 palców.
POZYCJA BEZPIECZNA (BOCZNA)
Pozycję boczną stosuje się u poszkodowanych nieprzytomnych, ale oddychających prawidłowo. Nie wolno układać w tej pozycji ofiar wypadków lub innych osób, u których podejrzewany jest uraz kręgosłupa.
Aby ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, wykonaj następujące czynności:
• jeśli poszkodowany nosi okulary – zdejmij je,
• uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że leży na plecach i obie nogi ma wyprostowane;
• rękę bliższą Tobie ułóż pod katem prostym w stosunku do ciała i zegnij w łokciu tak, aby dłoń ręki była skierowana do góry;
• dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku poszkodowanego,
• drugą ręką chwyć za dalszą nogę poszkodowanego (tuż powyżej kolana) i podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża,
• złap dalszą rękę poszkodowanego w taki sposób, aby palce dłoni poszkodowanego przeplatały się z Twoimi,
• przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą nogę tak, aby poszkodowany obrócił się na bok w Twoim kierunku,
• odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, aby ułatwić oddychanie poszkodowanemu,
• oceń oddech oraz monitoruj stan poszkodowanego.
Podstawowe informacje dotyczące bezpieczeństwa
ZAGROŻENIA CHEMICZNE
Zagrożenia chemiczne może nastąpić na skutek nieprzewidzianych awarii, katastrof lub klęsk spowodowanych przez obiekty stałe (zakłady chemiczne, składnice, magazyny) lub ruchome (cysterny samochodowe i kolejowe) poprzez uwolnienie do środowiska niebezpiecznych ilości substancji toksycznych.
Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi, oznaczającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu.
PAMIĘTAJ!
Narażony możesz być na działanie tych substancji toksycznych poprzez:
• wdychanie ich,
• spożywanie skażonego jedzenia, wody lub lekarstw,
• dotykanie lub wchodzenie w jakikolwiek inny kontakt ze skażonymi rzeczami.
Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie zobaczyć lub wyczuć niczego nietypowego.
Podczas awarii:
• możesz zostać poproszony o ewakuowanie się, udanie się na wyżej położony obszar, ustawienie się pod wiatr, pozostanie w mieszkaniu lub udanie się w wyznaczone miejsce.
• jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem niebezpiecznych środków chemicznych powiadom służby ratunkowe,
• nie bądź kibicem zdarzenia lecz natychmiast oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia
• opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru i spróbuj chronić swoje drogi oddechowe,
• wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik itp.) i osłoń nim drogi oddechowe,
• jeśli jesteś w samochodzie zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną – staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia,
• stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów, przekazywanych przez lokalne środki przekazu (radio, TV, megafony),
• uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników czy prześcieradeł,
• zabezpiecz żywność w szczelnych pojemnikach,
• w przypadku ewakuacji jak pomóż osobom starszym osobom niepełnosprawnym,
• wychodząc z domu, mieszkania wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe, wygaś piece, zamknij przewody kominowe i wentylacyjne, zamknij okna i mieszkanie,
• powiadom sąsiadów i udaj się w kierunku wskazanym w komunikatach.
Po awarii:
• nie opuszczaj uszczelnionych pomieszczeń aż do momentu odwołania alarmu,
• po odwołaniu alarmu przewietrz starannie wszystkie pomieszczenia,
• nie spożywaj żywności z Twojego ogródka dopóki nie zostanie przebadane przez stację sanitarno- epidemiologiczną,
• jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zniszczeniu i zamień je na czyste oraz dużą ilością bieżącej wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic,
• spakuj skażone ubrania do szczelnego pudła i oddaj w wyznaczonych punktach
• dowiedz się u lokalnych władz czy i w jak sposób należy odkazić ziemię i nieruchomość.
ZAGROŻENIA BIOLOGICZNE
Zagrożeniem biologicznym określa się organizmy (np. wirusy lub toksyny) lub substancje pochodzenia organicznego (np. odpady medyczne) które stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka. Zagrożeniem biologicznym mogą być objęte zwierzęta( np. afrykański pomór świń, ptasia grypa)
Obecnie świat boryka się z pandemią wirusa SARS-CoV-2 (Covid-19)
Każdy przypadek COVID-19 ma indywidualny przebieg. U większości zarażonych osób rozwiną się objawy o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu. Takie osoby wyzdrowieją bez konieczności hospitalizacji.
Najczęściej występujące objawy:
• gorączka
• suchy kaszel
• zmęczenie
Rzadziej występujące objawy:
• ból mięśni
• ból gardła
• biegunka
• zapalenie spojówek
• ból głowy
• utrata smaku lub węchu
• wysypka skórna lub przebarwienia palców u rąk i stóp
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się COVID-19:
• często myj ręce, używaj wody z mydłem i środka dezynfekującego na bazie alkoholu.
• zachowaj dystans społeczny (bezpieczną odległość) od innych osób, szczególnie kaszlących i kichających.
• noś maskę, ogranicza przenoszenie wirusów z osoby noszącej maskę na inne osoby
Jeśli źle się czujesz, zostań w domu.
Jeżeli masz gorączkę, kaszel i trudności z oddychaniem, skontaktuj się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.
Staraj się nie dotykać oczu, nosa ani ust.
Gdy kaszlesz lub kichasz, zakrywaj nos i usta wewnętrzną stroną łokcia lub chusteczką.
Jeśli źle się czujesz, odpoczywaj, pij dużo płynów i jedz posiłki bogate w różnorodne składniki odżywcze. Staraj się przebywać w innym pomieszczeniu niż pozostali członkowie rodziny i, jeżeli to możliwe, korzystaj z oddzielnej łazienki. Czyść i dezynfekuj często dotykane powierzchnie.
Każdy powinien zadbać o zdrowy styl życia podczas pobytu w domu.
Utrzymuj zdrową dietę, dbaj o sen i aktywność fizyczną, a z bliskimi kontaktuj się przez telefon lub Internet.
W tych trudnych czasach dzieci potrzebują dodatkowej troski i uwagi ze strony dorosłych. W miarę możliwości wykonuj czynności, które zazwyczaj znajdują się w Twoim planie dnia.
To normalne, że podczas kryzysu odczuwa się smutek, stres i dezorientację. Pomóc może rozmowa z zaufanymi osobami, takimi jak znajomi czy członkowie rodziny. Jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta, skontaktuj się z pracownikiem służby zdrowia.
ZAGROŻENIA PROMIENIOTWÓRCZE
Wypadki radiologiczne mogą zdarzyć się wszędzie tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane. Ponadto mogą one mieć miejsce w elektrowniach jądrowych, szpitalach, uniwersytetach, laboratoriach badawczych, w zakładach przemysłowych, na głównych drogach, liniach kolejowych.
W odległości ok. 300 km od granic gminy terytorium Czech i Słowacji zlokalizowane są elektrownie jądrowe, które mogą być źródłem potencjalnego skażenia.
Trzy czynniki, które minimalizują oddziaływanie promieniowania na twoje ciało:
• odległość – im większa pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania – tym mniejszą dawkę promieniowania otrzymasz. W razie poważnych awarii jądrowych władze prawdopodobnie będą wzywać do ewakuacji, aby oddalić się od źródła promieniowania.
• osłona – podobnie jak odległość – im bardziej ciężkie i gęste materiały pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania – tym lepiej. Właśnie dlatego w czasie wypadków radiologicznych władze będą zalecać pozostawanie wewnątrz pomieszczeń. W niektórych przypadkach ściany Twojego domu będą wystarczającym zabezpieczeniem.
• czas – w większości przypadków natężenie promieniowania szybko maleje. Ograniczenie czasu przebywania w zasięgu promieniowania zmniejszy wielkość pochłoniętej dawki promieniowania. Po wystąpieniu wypadków radiologicznych lokalne władze będą monitorować wszystkie przypadki pojawienia się promieniowania i określać, kiedy minie zagrożenie.
W czasie zagrożenia radiacyjnego:
• zachowaj spokój:
– nie każdy wypadek, związany z wydostaniem się substancji promieniotwórczej jest dla Ciebie niebezpieczny;
– wypadek może dotyczyć tylko terenu zakładu (elektrowni atomowej) i może nie powodować żadnych zagrożeń zewnętrznych.
• uważnie i stale słuchaj radia, oglądaj telewizję ogólnokrajową lub lokalną. Komunikaty określą charakter wypadku, stopień zagrożenia oraz jego zasięg i szybkość rozprzestrzeniania się – wykonaj zalecenia wynikające z komunikatów.
• gdy powracasz do miejsca schronienia z zewnątrz:
– weź prysznic, zmień buty i odzież;
– zapakuj do plastikowej torby rzeczy noszone na zewnątrz i szczelnie je zamknij.
• jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, wykonuj je niezwłocznie, według zaleceń władz (służb ratowniczych):
– nasłuchuj w radiu i telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych schronach i sposobach postępowania,
– zabierz przygotowane na ewakuację rzeczy.
• pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub niepełnosprawnych osobach.
• w wypadku zaniechania ewakuacji, pozostań w domu:
– zabezpiecz i pozamykaj okna i drzwi,
– wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.,
– miej przy sobie cały czas włączone radio bateryjne,
– zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe,
– udaj się do piwnicy lub innych pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu,
– pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu, aż władze (służby ratownicze) ogłoszą, że jest bezpiecznie,
– jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem.
• bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w domu.
• przechowuj żywność w szczelnych pojemnikach lub lodówce:
– niezabezpieczoną żywność dokładnie opłucz,
– zrezygnuj ze spożywania owoców, warzyw i wody z niepewnych źródeł.
• postępuj zgodnie z zaleceniami określonymi przez władze (służby ratownicze) do czasu odwołania zagrożenia skażeniem promieniotwórczym.
WYPADKI I KATASTROFY DROGOWE
Rozbudowa sieci dróg oraz przewożonych nimi ładunków zwiększają możliwość wystąpienia wypadków i katastrof drogowych.
Zasady postępowania :
• zabezpiecz miejsce zdarzenia (wyłącz zapłon w uszkodzonych samochodach),
• w odpowiedniej odległości ustaw trójkąty ostrzegawcze (własny lub z pojazdów poszkodowanych),
• w nocy oświetl miejsce wypadku światłami swojego samochodu, włącz światła awaryjne,
• wezwij służby ratownicze,
• udziel pierwszej pomocy medycznej poszkodowanym, gdy nie zagraża pożar lub wybuch oraz gdy nie ma innych zagrożeń,
• jeśli w wypadku nie było osób poszkodowanych usuń z jezdni uszkodzone pojazdy, aby nie były przyczyną kolejnego, groźniejszego wypadku i nie tamowały ruchu.
• stosuj się do poleceń służb ratowniczych
PAMIĘTAJ!
Aby wszystkie czynności wykonywać z rozwagą, bez niepotrzebnych emocji i dodatkowych zniszczeń, do czasu aż przybędą specjalistyczne służby ratownicze. Pamiętaj, że ty również możesz się znaleźć w podobnej sytuacji.
KATASTROFY BUDOWLANE
Katastrofy budowlane najczęściej spowodowane są wadami konstrukcyjnymi i technologicznymi lub wybuchami gazu.
Podstawowe zasady postępowania:
• powiadom służby ratownicze,
• udziel pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie zagraża pożar lub wybuch lub gdy nie ma innych zagrożeń,
• oddal się jak najszybciej, gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji lub wybuchu;
• ostrzegaj innych przypadkowych świadków zdarzenia;
• nie opuszczaj miejsca zdarzenia, jeśli byłeś uczestnikiem katastrofy, bez przebadania przez lekarza, ponieważ skutki mogą się ujawnić dopiero po kilku godzinach,
• jeśli nie można opuścić budynku (mieszkania) drzwiami wyjściowymi, z powodu zagrożenia lub innych przeszkód, należy uciekać przez okno, jeśli jest to możliwe,
• stosuj się do poleceń służb ratowniczych.
Gdy nie masz możliwości opuszczenia domu – wywieś w oknie białe prześcieradło lub obrus – jako znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy,
Gdy jesteś unieruchomiony (przysypany) – nawołuj pomocy, stukaj w lekkie elementy metalowe – ułatwisz ratownikom Twoją lokalizację.
Gdy opuściłeś dom (mieszkanie):
• powiadom służby ratownicze o osobach z rodziny i sąsiadach, którzy zostali jeszcze w pomieszczeniach budynku oraz o osobach, które aktualnie i na pewno przebywają poza domem (w pracy, w szkole itp.),
• jeśli posiadasz informacje pomocne w akcji ratowniczej, przekaż je niezwłocznie służbom ratowniczym,
• stosuj się do poleceń służb ratowniczych i nie przeszkadzaj w pracy ratownikom,
• nie wracaj na miejsce katastrofy, ani nie wchodź do uszkodzonego katastrofą budynku bez zezwolenia służb,
• jeśli doznałeś obrażeń (jesteś ranny), zgłoś się do punktu pomocy medycznej,
• zgłoś swoje potrzeby do punktu pomocy społecznej lub Urzędu Gminy.
POŻARY
Najczęstszą przyczyną powstawania pożarów jest działanie człowieka, wady instalacji elektrycznych oraz wyładowania atmosferyczne
Nie dopuść do powstania pożaru:
• ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne, gazowe, piecyki na drewno i węgiel);
• utrzymuj w stałej technicznej sprawności instalację elektryczną oraz urządzenia elektryczne, urządzenia i instalację gazową i urządzenia gazowe, przewody kominowe i wentylacyjne.
• nie przeciążaj sieci elektrycznej – korzystaj z rozgałęziacza z bezpiecznikiem, a unikniesz iskrzenia i krótkich spięć
• nie umieszczaj grzejników elektrycznych, kuchenek mikrofalowych i innych urządzeń elektrycznych pobierających dużą moc w pobliżu firan i innych łatwopalnych materiałów;
• nie używaj otwartego ognia w pobliżu łatwopalnych materiałów,
• nie pozostawiaj bez dozoru pracujących komputerów, termowentylatorów i innych urządzeń chłodzonych powietrzem,
• nie gromadź i nie używaj wewnątrz budynku paliw, rozpuszczalników itp., ponieważ można je przechowywać tylko w odpowiednich pojemnikach w dobrze wentylowanych pomieszczeniach,
• popiół gromadź w oddalonym od budynku metalowym pojemniku,
• zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczny sprzęt gaśniczy oraz naucz członków rodziny posługiwać się nim,
• zainstaluj w miarę możliwości wykrywacze dymu, które dwukrotnie zwiększają szansę przeżycia,
• naucz dzieci jak informować o pożarze przez telefon.
Jeżeli już doszło do wybuchu pożaru:
• zaalarmuj niezwłocznie, przy użyciu wszystkich niezbędnych środków osoby będące w strefie zagrożenia;
• wezwij służby ratownicze,
• jeśli ubranie pali się na Tobie zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia, ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia,
• przystąp niezwłocznie, przy użyciu podręcznych środków gaśniczych do gaszenia pożaru i niesienia pomocy osobom zagrożonym, a w przypadku koniecznym przystąp do ewakuacji ludzi i mienia,
• nie gaś urządzeń elektrycznych wodą, gdyż mogą być pod napięciem, najpierw wyłącz zasilanie elektryczne,
• wyprowadź wszystkie osoby zagrożone w bezpieczne miejsce i w razie potrzeby udziel pierwszej pomocy,
• gdy pożar i swąd dymu obudzi cię ze snu zbadaj czy drzwi są ciepłe, jeśli tak, to nie otwieraj ich, lecz użyj innych dróg, by opuścić pomieszczenie (np. przez okno jeśli jest to możliwe),
• jeśli nie możesz wyjść z pomieszczenia, uszczelnij drzwi, kanały wentylacyjne by nie przedostał się przez nie dym, otwórz okno i wzywaj pomoc,
• jeśli musisz wyjść przez pomieszczenie zadymione, to zakryj usta i nos ręcznikiem, okryj się czymś niepalnym lub mokrym kocem i przemieszczaj się tuż przy podłodze, ponieważ dym i gorące powietrze unosi się do góry, a dołem powietrze jest bardziej czyste i chłodne.
Po pożarze:
• nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku zanim służby ratownicze lub Inspektor Nadzoru Budowlanego nie stwierdzą, że jest bezpieczny pod względem budowlanym, energetycznym, itp.
• gdy potrzebujesz mieszkania, żywności lub straciłeś w pożarze osobiste przedmioty, zgłoś swoje potrzeby do punktu pomocy społecznej lub Urzędu Gminy,
• wezwij agenta ubezpieczeniowego przed wyrzuceniem zniszczonych przedmiotów, a jeśli jesteś dzierżawcą lub lokatorem, wezwij właściciela budynku,
• wyrzuć żywność, napoje, lekarstwa, które narażone były na wysoką temperaturę i dym,
• jeśli posiadasz sejf lub masywną metalową skrzynię nie próbuj jej otwierać, może ona utrzymywać wysoką temperaturę przez wiele godzin,
• jeżeli inspektor budowlany stwierdzi, że budynek jest niebezpieczny i musisz opuścić dom:
– poproś Policję, Straż Gminną o pilnowanie Twojego domu podczas nieobecności,
– zabierz ze sobą dokumenty tożsamości, rzeczy osobiste, polisę ubezpieczeniową,
– poinformuj przyjaciół, krewnych, agenta ubezpieczeniowego, pracodawcę, szkołę, urząd pocztowy o miejscu Twojego tymczasowego zakwaterowania.
BURZE
Najczęstszą przyczyną występowania burzy jest powstanie chmur burzowych na skutek silnych, pionowych ruchów powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim. Burze często towarzyszą wyładowania atmosferyczne, ulewy, gradobicia i wichury a ostatnio zdarzają się nawet trąby powietrzne.
Bądź przygotowany na wystąpienie burzy:
• ubezpiecz swój dom, mieszkanie, samochód, zwierzęta gospodarskie, uprawy polowe od skutków burzy,
• przygotuj swój dom (mieszkanie):
– zabezpiecz rynny i inne części budynku;
– zabezpiecz urządzenia elektryczne listwami przeciwprzeciążeniowymi,
– sprawdź drożność studzienek kanalizacyjnych i rowów.
Podczas burzy:
• jeżeli spotka Cię burza z dala od domu:
– znajdź bezpieczne schronienie i pozostań do czasu jej zakończenia.
– nie chowaj się pod drzewami, ale na otwartej przestrzeni przykucnij i przeczekaj.
• jeśli jesteś w domu:
– zamknij okna, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom;
– pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi;
– w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane,
– trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie,
– wyłącz z gniazdek wszystkie zbędne urządzenia elektryczne oraz anteny,
• jeśli jesteś w samochodzie;
– stań na poboczu i przeczekaj ulewę, unikaj zatrzymywania się pod drzewami, przewodami elektrycznymi,
• o wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj służby ratunkowe
Po burzy:
• udziel pierwszej pomocy rannym lub poszkodowanym osobom – wezwij pomoc,
• jeżeli byłeś ubezpieczony, wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia.
WICHURY, HURAGANY
Zagrożenia te coraz częściej występują na terenie naszego kraju. Mogą powodować duże straty materialne i uciążliwości dla ludności zamieszkałej w rejonie wystąpienia powyższego zagrożenia. W przypadku wystąpienia zagrożenia huraganami i wichurami należy liczyć się z uszkodzeniem drzewostanu i spowodowanie zatarasowania dróg i szlaków kolejowych, uszkodzeniem napowietrznych sieci energetycznych, telekomunikacyjnych i trakcyjnych oraz uszkodzeniem budynków mieszkalnych i gospodarczych a nawet z ofiarami w ludziach.
Przed nadejściem wichury:
• słuchaj prognozy pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne,
• sprawdź, czy poszycie na dachu jest solidnie przymocowane,
• gruntownie oceń stan okien i jeżeli uznasz to za konieczne zabezpiecz je odpowiednio,
• sprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód w przypadku porwania ich przez wiatr, • pozamykaj zwierzęta oraz odpowiednio zabezpiecz pomieszczenia, w których się znajdują,
• upewnij się, czy Twoje radio i latarka działają jak należy oraz miej zapas naładowanych baterii,
• sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy, zaopatrz się w niezbędne materiały i leki,
• zaopatrz się w paliwo do samochodu, bo może być potrzebne,
• sprawdź czy Twoi najbliżsi sąsiedzi zdają sobie sprawę z powagi sytuacji.
W czasie silnych wiatrów:
• zachowaj spokój oraz nie wychodź na zewnątrz, jeśli nie jest to absolutnie konieczne,
• jeśli znajdziesz się z dala od domu, pozostań tam, gdzie jesteś, dopóki wichura nie przejdzie,
• nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi i drzewami,
• nie spaceruj też pod balkonami – spadające doniczki, kwietniki mogą Cię dotkliwie poranić,
• wyłącz główny wyłącznik prądu – ograniczy to możliwość powstania pożaru,
• schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi,
• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych oraz stosuj się przekazywanych w nich zasad zachowania,
• jeśli służby ratownicze zalecą ewakuację:
– wyrusz tak szybko, jak to tylko możliwe,
– opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, główny zawór wody oraz zabezpiecz dom,
– zawiadom kogoś poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz,
– zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.
Po przejściu silnych wiatrów:
• zorganizuj pomoc, w tym medyczną, dla poszkodowanych;
• uprzątnij zniszczony sprzęt i dokonaj niezbędnych napraw w swoim domu;
• nie próbuj usuwać zwalonych drzew, które upadły na linie energetyczne oraz nie dotykaj zerwanych przewodów,
• jeśli jesteś ubezpieczony wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia,
• sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu,
• zgłoś się w swoim miejscu pracy – możesz być potrzebny.
• o wszystkich zdarzeniach, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj służby ratunkowe.
OPADY GRADU
Najczęstsza przyczyną występowania gradobicia jest powstanie chmur gradowych na skutek silnych, pionowych ruchów powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim.
Jeżeli uzyskałeś informacje o możliwych opadach gradu:
• zamknij okna, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,
• w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane.
Podczas gradobicia:
• jeżeli spotka Cię gradobicie z dala od domu, znajdź bezpieczne schronienie i pozostań tam do czasu jego zakończenia;
• jeżeli jesteś w domu:
– pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi;
– trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie;
– miej włączone radio, w celu uzyskania ewentualnych komunikatów.
Po gradobiciu:
• jeśli są osoby poszkodowane udziel im pierwszej pomocy,
• jeżeli byłeś ubezpieczony przed gradobiciem, wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia w celu ubiegania się o odszkodowanie.
SUSZE
Wystąpienie długotrwałych susz (szczególnie w okresach letnich), może prowadzić na terenie gminy do wystąpienia pożarów w kompleksach leśnych oraz zakłóceń w gospodarce wodnej.
Do głównych skutków suszy należy zaliczyć:
• zwiększona palność ściółki w kompleksach leśnych,
• zwiększona palność torfowisk i użytków rolnych,
• wysychanie upraw rolnych, co prowadzi do radykalnego ograniczenia hodowli bydła i trzody chlewnej przez rolników, których dotknęła susza;
• braku wody, co może doprowadzić do jej racjonowania.
Aby zminimalizować skutki suszy staraj się odzyskiwać wodę z opadów, gromadząc ją w zbiornikach, przydomowych oczkach wodnych lub wykorzystaj tzw. „małą retencję” (np. stawy).
Podczas suszy:
• staraj się zmniejszyć zużycie wody,
• gdzie tylko możliwe, używaj wielokrotnie tej samej wody.
UPAŁY
Coraz częściej na terenie naszego kraju mamy do czynienia z ekstremalnym dodatnimi temperaturami powietrza, co spowodowane zmianami klimatycznymi.
Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia:
• ogranicz do niezbędnego minimum przebywanie na słońcu zwłaszcza w okresie najintensywniejszego działania jego promieni;
• utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczenia, stosując żaluzje w drzwiach i oknach,
• rozważ montaż zewnętrznych okiennic lub żaluzji, ponieważ latem nie dopuszczają one ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą,
• przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe, a jeśli nie masz klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego,
• spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki i regularnie pij duże ilości wody,
• ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry, ponieważ lekka, o jasnych kolorach odzież odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała,
• noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem,
• użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności,
• unikaj skrajnych zmian temperatury, zwolnij tryb życia, zredukuj oraz ogranicz wyczerpujące zajęcia,
• osoby z grupy wysokiego ryzyka (np., chore, starsze) powinny przebywać w chłodnych miejscach i nie wychodzić z mieszkania,
• pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie pożarowe, przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach, zachowaj szczególną ostrożność i staraj się nie zaprószyć ognia.
ŚNIEŻYCE I GOŁOLEDŹ
Tego typu zagrożenia mogą wystąpić na terenie gminy w sytuacji szczególnego załamania się warunków pogodowych w okresach późnej jesieni, zimy i wczesnej wiosny. Długotrwałe wystąpienie śnieżyc i gołoledzi może spowodować poważne zagrożenie dla życia gospodarczego w gminie.
Obfite śnieżyce lub gołoledź mogą spowodować:
• blokadę ruchu na drogach i liniach kolejowych (zaspy, oblodzenia, połamane drzewa),
• uszkodzenie linii energetycznych przesyłowych na skutek nadmiernego oblodzenia,
• zakłócenia w dostawie artykułów żywnościowych dla ludności,
• zakłócenia w komunikacji zbiorowej,
• dużą ilość osób poszkodowanych w ruchu pieszym na skutek poślizgnięć (złamania nóg, rąk itp.)
Bądź przygotowany na wystąpienie śnieżyc, zawiei i zamieci:
• słuchaj prognozy pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne;
• w czasie opadów pozostań w domu;
• jeżeli musisz wyjść na zewnątrz, ubierz się w ciepła odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży raz przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia;
• zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachu budynków;
• oszczędzaj zapasy energii poprzez stopniowe obniżenie temperatury w domu i okresowe włączenie ogrzewania w niektórych pomieszczeniach.
• jeżeli używasz piecyków, zapewnij wentylacje pomieszczeń.
• zabezpiecz inwentarz i paszę przed zamarznięciem,
• trzymaj „zimowy zestaw” w samochodzie (łopatkę do śniegu, migające światło, rękawice, czapkę, koc, linę holowniczą, łańcuch na koła, pojemnik z solą kamienną, kable do akumulatora).
Podróżowanie w zimie:
Działania służb drogowych mają na celu jedynie łagodzenie skutków zimy na drogach.
Pamiętaj, że jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego oraz brak znajomości postępowania na wypadek u nieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania, dlatego rozważ wykorzystanie publicznych środków transportu.
Jeśli musisz jechać samochodem to:
• podróżuj w dzień, nie podróżuj samotnie, informuj innych o swoim planie podróży,
• używaj głównych dróg, unikaj bocznych dróg i skrótów;
• jeżeli znajdziesz się na bezludnych obszarach leśnych lub rolnych, rozepnij dużą płachtę najlepiej jaskrawą na śniegu by zwrócić uwagę ratowników lub samolotów ratunkowych, co pewien czas dawaj sygnały światłami i klaksonem;
Jeżeli śnieg uwięzi Cię w Twoim samochodzie:
• zjedź z głównego pasa (będzie w pierwszej kolejności odśnieżany)
• włącz migające światła alarmowe i wywieś jaskrawą tkaninę na antenie samochodu lub przez okno,
• pozostań w swoim samochodzie by ratownicy mogli łatwiej Cię znaleźć,
• włączaj silnik i ogrzewanie co kilka minut w ciągu każdej godziny w celu utrzymania ciepła,
• wykonuj ćwiczenia w celu rozgrzania organizmu lecz unikaj przemęczenia,
• ogrzewaj się przykrywając się z innymi pasażerami wierzchnimi ubraniami i kocami,
• wymieniaj się z innymi w czasie snu – jedna osoba powinna czuwać by zauważyć nadchodzącą pomoc,
• bądź ostrożny, nie nadużywaj akumulatora – ogranicz potrzeby zużycia energii, używaj światła, ogrzewania i radia zależnie od możliwości;
• w nocy, włącz wewnętrzne oświetlenie, by ratownicy mogli Cię zobaczyć,
• o ile nie masz w zasięgu widoczności budynki, spróbuj znaleźć tam schronienie.
PODTOPIENIA
Powódź jest to wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności lub mienia.
W Gminie zdecydowanie przeważają wezbrania opadowe. Ich przyczyna są najczęściej długotrwałe i obfite opady deszczu. Wzbrania te występują na ogół od maja do września, szczególnie w miesiącach letnich: czerwcu, lipcu i sierpniu.
Przed wystąpieniem powodzi:
• poznaj podstawowe pojęcia związane z zagrożeniem powodziowym:
– pogotowie przeciwpowodziowe – wprowadza się, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i według prognoz będzie się podnosić,
– alarm powodziowy – ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego lub go przekracza, a prognozy przewidują dalszy jego wzrost,
• nie planuj budowy w miejscu, o którym wiadomo, że położone jest na terenie zagrożonym zalaniem ze strony pobliskiego zbiornika lub cieku wodnego;
• dowiedz się w swoim urzędzie gminy czy mieszkasz na terenie zalewowym, jeśli tak to gdzie możesz się zaopatrzyć w dodatkowe worki i piasek,
• ubezpiecz minie na wypadek powodzi, co pozwoli przynajmniej częściowo zrekompensować straty,
• sprawdź zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej swego domu w celu uniknięcia cofania się wody z systemu kanalizacyjnego oraz systemu drenażowego. W ostateczności użyj dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników,
• zgromadź materiał i podstawowe narzędzia budowlane, przydatne do zabezpieczenia budynku przed niewielkim zagrożeniem powodziowym (worki, piasek, folia plastikowa, gwoździe).
W czasie zagrożenia powodzią i podtopieniami:
• miej włączone radio na częstotliwości radia regionalnego w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania,
• w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone tereny (miejsca),
• zabezpiecz swoje mieszkanie/dom:
– przenieś wartościowe wyposażenie domowe na wyższe piętra domu,
– zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala, wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne,
– z posesji, wszystkie rzeczy schowaj w budynku lub przywiąż je do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły,
• w czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stoją w wodzie,
• w miarę możliwości na wyższych piętrach napełnij wannę i inne pojemniki wodą, po wcześniejszym zdezynfekowaniu ich odpowiednimi płynami,
• nie używaj w gospodarstwie domowym wody ze studni (może być skażony),
• nie chodź po obszarach zalanych, jeśli woda przemieszcza się szybko. Fala o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić dorosłego człowieka,
• jeżeli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki. Do przejścia wybieraj miejsca w którym nie ma mocnego nurtu wody,
Po powodzi:
• jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi, mogą być one również pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych napowietrznych lub podziemnych,
• bądź ostrożny, gdy wyjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią, ponieważ drogi mogą być osłabione i nie wytrzymywać ciężaru Twojego samochodu (ciągnika) czy innego pojazdu,
• jeżeli musisz przejechać przez rozlewisko otwórz okna i rób to bardzo powoli, gdyż droga może być rozmyta. Nigdy nie przejeżdżaj przez wodę płynącą, nawet niewielki nurt wody potrafi porwać samochód,
• miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy, tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego,
• pomóż swoim sąsiadów (szczególnie osobom starszym i niepełnosprawnym),
• wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi,
• poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych lub o innych zagrożeniach występujących na Twoim terenie,
• mieszkanie i wszystkie sprzęty, które przydatne są do dalszego użytkowania trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu u ludzi i zwierząt;
• sprawdzaj czy fundamenty twego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem,
• odpompuj zalane piwnice stopniowo – około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie – w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów;
• dopilnuj aby instalacje domowe, elektryczne, gazowe i wodno-kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie naprawione przed ich ponownym użytkowaniem;
• jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień z odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zniszczeń zarówno budynku jak i wyposażenia.
ZAGROŻENIA Z UDZIAŁEM DZIKICH ZWIERZĄT
Główne zagrożenia dla ludzi ze strony niebezpiecznych zwierząt to: pogryzienia, ukąszenia, zainfekowanie wścieklizną, które w swych skutkach może doprowadzić do śmierci lub trwałego uszkodzenia ciała.
Ukąszenia przez żmije:
Jedynym jadowitym wężem żyjącym na wolności na terenie całej Polski jest żmija zygzakowata. Inne jadowite węże mogą występować w naszym kraju tylko jako zwierzęta domowe, mimo to coraz częściej można je spotkać w przyrodzie. Najczęstszym miejscem ukąszenia przez węża jest stopa lub łydka.
Objawy ukąszenia:
• dwie punktowe rany (miejsca ukąszenia),
• narastający obrzęk, zaczerwienienie, bolesność w miejscu ukąszenia,
• zawroty głowy i pocenie się,
• uczucie narastającego lęku,
• bladość oraz przyspieszenie tętna i oddechu,
• nudności, wymioty,
• ogólne osłabienie oraz drgawki.
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez węża:
• oceń sytuację i bezpieczeństwo (zapamiętaj wygląd węża lub zapytaj o jego wygląd poszkodowanego, zanotuj czas ukąszenia),
• wezwij służby ratunkowe,
• uspokój poszkodowanego, szczególnie dzieci (podczas całej akcji ratunkowej poszkodowany powinien leżeć nieruchomo z kończynami poniżej poziomu serca – w celu spowolnienia rozpowszechniania się jadu w organizmie),
• wykonaj ponad miejsce ukąszenia kilka obwojów kolistych szerokim bandażem lub zastosuj chustę trójkątną lub inny materiał – zaciskając nie za mocno i co 10-20 minut zwalniając ucisk na 1-2 minuty,
• jeżeli jest możliwość ochłódź miejsce ukąszenia np. woreczkami z lodem, kompresem z zimnej wody,
• sprawdzaj okresowo czynności życiowe poszkodowanego i zapewnij mu wsparcie psychiczne;
• podawaj duże ilości płynów.
PAMIĘTAJ!!
• Nie wolno wysysać krwi ustami!
• Nie wolno masować i nacinać miejsca ukąszenia!
• Nie wolno podawać alkoholu, leków cucących!
• Nie wolno podawać surowicy przeciw jadowi żmij bez decyzji lekarza!
Użądlenia przez owady (pszczoły, osy, szerszenie):
Pojedyncze użądlenia owadów (pszczoły, osy, szerszenie) nie są niebezpieczne. Trzeba jednak pamiętać o tym, że wrażliwość na jad owadów jest zróżnicowana (niektóre osoby są na niego uczulone). Wielokrotne użądlenia mogą doprowadzić do niebezpiecznej kumulacji substancji toksycznych.
Szczególnie niebezpieczne są użądlenia w okolicy szyi, języka, gardła oraz policzków. Mogą one powodować obrzęk błony śluzowej, krtani i zatkanie dróg oddechowych.
Objawy użądlenia:
• bolesność, pieczenie lub swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk miejsca użądlenia;
• u osób uczulonych mogą wystąpić następujące objawy ogólne: o dreszcze, o podwyższona temperatura ciała, o bóle i zawroty głowy, o przyspieszenie tętna, o duszności i zaburzania oddychania.
• najgroźniejszym typem reakcji na użądlenie jest wstrząs anafilaktyczny. Jeżeli chory we wstrząsie nie otrzyma natychmiastowej pomocy, stanowi to zagrożenie dla jego życia. U osób szczególnie wrażliwych może on wystąpić nawet po użądleniu przez pojedynczego owada:
– objawy wstrząsu są liczne i mają różne natężenie,
– zdarzają się osłabienia, wymioty,
– gwałtowne ataki kaszlu i kichania, chrypka lub szum w uszach;
– różnego rodzaju reakcje ze strony układu krwionośnego – spadek ciśnienia tętniczego krwi, powodujący zapaść z utratą przytomności.
Pierwsza pomoc przy użądleniach:
• uspokój poszkodowanego,
• powiadom jeżeli jest taka potrzeba służby ratunkowe,
• usuń żądło (jeżeli pozostało) w taki sposób, aby nie uszkodzić zbiorniczka z trucizną (chwyć żądło tuż przy powierzchni skóry). Opróżnienie pozostawionego w skórze ofiar aparatu żądlącego trwa około 20 sekund, dlatego natychmiastowe jego wyjęcie może zmniejszyć ilość wchłoniętego jadu. Usuń żądło paznokciem, nożem lub wysterylizowaną igłą.
• stosuj zimne okłady w celu złagodzenia bólu i ograniczenia obrzęku,
• podaj kostki lodu do ssania (lód zmniejsza obrzęk) w przypadku ukąszenia w obrębie jamy ustnej i szyi,
Ukąszenia przez kleszcza:
• usuwanie kleszcza powinno być wykonywane natychmiast po wykryciu go, przez fachowy personel medyczny. Jeśli natychmiastowa pomoc medyczna jest niemożliwa, kleszcza należy chwycić pęsetą za odwłok bardzo blisko skóry i wyciągnąć zdecydowanym ruchem ku górze oraz w bok. Nie wolno go wyciskać i wykręcać oraz smarować tłuszczem lub spirytusem.
• po usunięcia kleszcza należy skontaktować się z lekarzem, jeśli:
– gdy podczas usuwania kleszcza jego główka pozostała w skórze,
– jeżeli w miejscu ukłucia powstanie okrągłe, powiększające się zaczerwienienie,
– jeżeli do ukłucia doszło na terenie, gdzie kleszcze przenoszą wirus zapalenia opon mózgowych lub bakterie wywołują boleriozę.
– jeśli po ukłuciu pojawi się jeden z następujących objawów ;wysoka gorączka, mdłości, sztywność karku, zaburzenia świadomości, paraliż, niedowłady, powiększone węzły chłonne lub bóle stawów.
Aby zapobiec ukąszenia przez kleszcza:
• jeżeli wchodzisz do lasy, wysokiej trawy to pamiętaj o odpowiednim ubraniu, które powinno chronić całe ciało. Najlepiej założyć spodnie i bluzkę z długim rękawem, skarpety, a także nakrycie głowy, unikając jaskrawych kolorów, bo te najbardziej przykuwają uwagę kleszczy.
• nie kładź się bezpośrednio na trawie;
• starannie obejrzyj całe ciało po wyjściu z lasu, parku lub wysokiej trawy.
Pogryzienia przez zwierzęta:
Pogryzienia są niebezpieczne ze względu na ogromne ryzyko zakażenia znajdującymi się w pysku zwierzęcia licznymi bakteriami, które przenikają do rany. Szczególnie groźne jest zakażenie wścieklizną. Wygląd rany kąsanej zależy od gatunku zwierzęcia, które pogryzło.
Długie i ostre zęby zwierząt powodują głębokie rany często z rozrywaniem okolicznych tkanek, co ułatwia wnikanie bakterii. Ranom kąsanym towarzyszy ból i krwawienie (mniejsze lub większe w zależności od ciężkości obrażenia).
Pierwsza pomoc przy pogryzieniach:
• uspokój poszkodowanego,
• uzyskaj informacje o okolicznościach zdarzenia, zwłaszcza o gatunku zwierzęcia i czasie pogryzienia,
• jeżeli jest taka potrzeba, wezwij służby ratunkowe,
• o ile jest to możliwe i rany są niewielkie, nałóż powyżej ukąszenia szerokiego bandaża i pozwolenie na wypływ krwi z rany przez 5-10 minut,
• jeżeli rany są niewielkie, przemywaj je lekko wodą utlenioną,
• załóż na ranę jałowy opatrunek,
• okryj poszkodowanego i zapewnij mu wsparcie psychiczne,
• w dalszej kolejności powiadom służby sanitarno-epidemiologiczne o pogryzieniu przez bezpańskie lub dzikie zwierzęta.
Choroby odzwierzęce:
Zwierzęta mogą przenosić na człowieka następujące różne choroby, takie jak :
BSE (chorobę szalonych krów), wściekliznę, boleriozę, kleszczowe zapalenie opon mózgowych, robaczycę, bąblowicę, grzybicę, toksoplazmozę, brucelozę, chorobę papuzią, grypę ptaków – wirus H5N1, chorobę kociego pazura.
Aby zabezpieczyć się przed chorobami odzwierzęcymi przede wszystkim należy:
• utrzymuj właściwe warunki higieniczno-sanitarne otoczenia, w tym w miejscu pracy;
• dbaj o higienę osobistą,
• myj ręce po każdorazowym kontakcie ze zwierzętami,
• w przypadku utrzymywania zwierząt gospodarskich czy domowych należy prowadzić badania profilaktyczne zwierząt oraz poddawać je szczepieniom ochronnym i odrobaczaniu,
• na bieżąco usuwaj odchody zwierzęce, szczególnie z miejsc, gdzie mogą się zetknąć się z nimi dzieci,
• nie dopuszczać do kontaktów, szczególnie dzieci, z zwierzętami dzikim i bezpańskimi,
• w przypadku nietypowych zachowań u zwierząt skontaktuj się z lekarzem weterynarii;
• spożywać mięso i produkty mięsne tylko od zwierząt wiadomego pochodzenia i zbadane przez lekarza weterynarii;
• nie kupować mięsa nie badanego i niewiadomego pochodzenia.
NIEWYBUCHY
Za przedmioty wybuchowe uważa się wszelkiego rodzaju przedmioty pochodzenia wojskowego, które ze względu na swe właściwości wybuchowe grożą niebezpieczeństwem przy niewłaściwym obchodzeniu się z nimi (ruszanie, rozkręcanie, rzucanie, itp.).
Są to w szczególności:
– zapalniki, pociski, bomby lotnicze, naboje artyleryjskie i karabinowe, pancerzownice, granaty, miny wszelkich typów, ładunki materiałów wybuchowych, złom metalowy zawierający resztki materiałów wybuchowych.
Na terenie gminy nadal można natrafić na pozostałości po II Wojnie Światowej. Niezachowanie należytych środków ostrożności po odnalezieniu niewypału lub niewybuchu, niewłaściwe postępowanie wynikające z braku świadomości o grożącym niebezpieczeństwie może doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia ludzi.
PAMIĘTAJ!
Kategorycznie nie wolno takich znalezionych przedmiotów dotykać, podnosić, odkopywać, przenosić, rozmontowywać.
Po znalezieniu niewybuchu
• w przypadku znalezienia podejrzanego przedmiotu: nie dotykaj, a w szczególności nie podnoś, nie przesuwaj, nie używaj żadnych narzędzi.
• w miarę możliwości zabezpiecz miejsce znalezienia przed innymi osobami,
• zadzwoń na telefon alarmowy 112 lub na Policję lub administratora terenu, na którym znalazłeś przedmiot,
• do czasu przyjazdu uprawnionych służb pozostań w pobliżu znaleziska postaraj się nie dopuścić innych osób do przedmiotu.
LISTA POTRZEBNYCH RZECZY NA CZAS ZAGROŻENIA
- woda: najlepiej w plastikowych pojemnikach w ilości 4-5 litrów na osobę na okres 3-5 dni, wliczając wodę do utrzymania podstawowych zasad higieny (woda powinna być odkażona, np. wybielaczem do prania o stężeniu 5,25% w ilości 1 kropla na litr wody)
- nie psująca się łatwo żywność: mięso, owoce i warzywa w puszkach; puszkowane soki, mleko i zupy, cukier, sól i przyprawy, wysokokaloryczne pożywienie (witaminy, słodycze, żywność dla niemowląt i ludzi starszych, krakersy, suchary, ekstrakty kawy i herbaty) – zapas na okres 3-5 dni przechowywać w chłodnym i suchym miejscu
- artykuły pierwszej pomocy: gaza, sterylne bandaże, w tym elastyczne, taśmy przylepne, nożyczki, chusta. Termometr, środki aseptyczne, środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany, mydło, rękawice gumowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny
- odzież i rzeczy do spania: każdy domownik powinien posiadać 1 zmianę bielizny, odzieży i butów, a dodatkowo okrycie przeciwdeszczowe, ciepłą bieliznę, koc lub śpiwór
- przybory i narzędzia: turystyczny zestaw do gotowania, radio na baterie, latarki, zapasowe baterie, nóż wieloczynnościowy, zapałki, przybory do pisania, przybory do higieny, plastikowe pojemniki, papier toaletowy, przybory do szycia – przechowywać zawsze w jednym miejscu z możliwością szybkiego dostępu do nich
- ważne dokumenty: przechowywać zawsze w jednym miejscu z możliwością szybkiego dostępu do nich
- zabezpieczenie domu: możliwości zabezpieczenia domu są bardzo ograniczone i wiążą się z dużymi kosztami. Można jednak wykonać przedsięwzięcia profilaktyczne, które zmniejszą do minimum ryzyko strat np. przeniesienia wartościowych przedmiotów na strych lub wyższe piętro, zamontowanie tablic bezpieczników i liczników możliwie jak najwyżej, ubezpieczenie, stworzenie systemu pomocy sąsiedzkiej
